เม็ดกรวด (เช่นเดียวกับเม็ดทราย) เกิดจากหินที่มีอยู่ก่อนหน้าผุพังและถูกกร่อนทำลาย แล้วถูกธารน้ำพัดพามาตามทางน้ำ โดยเม็ดกรวดจะถูกขัดสีจนกลมมน ความกลมมนจะบ่งชี้ว่าถูกพัดพามาไกล หรืออาจผุกร่อน หรือถูกขัดสีจนกร่อนด้วยเวลาอันยาวนาน หากเม็ดกรวดยังเป็นเหลี่ยมมุมแสดงว่าถูกพัดพามาไม่ไกล หรือถูกขัดสีไม่มาก

เม็ดกรวดอาจเป็นแร่หรือเป็นเศษหินก็ได้ ขึ้นอยู่กับชนิดของหินที่มีอยู่เดิม แร่ที่ผุเร็วจะผุพังไประหว่างการพัดพา ส่วนแร่ที่คงทนจะผุได้ยากกว่า ทั้งนี้ แร่ควอตซ์ซึ่งมีความคงทนสูง มักเป็นองค์ประกอบหลักของหินทรายที่ผ่านการพัดพามาไกล หรืออาจพบเม็ดกรวดที่เป็นแร่ควอตซ์หลงเหลืออยู่ แม้ว่าต้นกำเนิดจะอยู่ไกลจากบริเวณที่พบก็ตาม นอกจากนี้อาจพบซากดึกดำบรรพ์ขนาดใหญ่ที่โดนน้ำพัดพามาในร่องน้ำ เมื่อตกจมจะทับถมอยู่กับเม็ดกรวดและกลายเป็นหินกรวดมน